उपोदघात

आपल्या रोजच्या व्यवहारात, अगदी घरातल्या घरातही काही वेळेस अशा घटना घडतात, असे प्रसंग येतात की आपल्याला नवल वाटते. “अरेच्या! मी आताच तुम्हाला फोन करणार इतक्यात तुमचा आला!” ” या या , आम्ही तुमचीच आठवण काढत होतो बघा. हो ना गं? आणि तुम्ही आलात व्वा !” असे किरकोळ परचित्त ज्ञानाचे प्रसंग तर सगळ्यांच्या रोजच्या अनुभवाचे आहेत.

बरेच वेळा माणसाला, कसलीही कल्पना नसताना असे अनुभव येतात की त्यावर विचार करुनही त्याचा उलगडा होत नाही . त्याला आपण योगायोग म्हणून पुढे जातो. पण अशा घटना कधी इतक्या अदभुत आश्चर्यकारक, विश्वास न बसाव्या अशा असतात. त्याला कोणी चमत्कारही म्ह्णतात . पण सध्याच्या काळात ‘चमत्कार’, दैव, ‘भवितव्य घडविणारा’ ‘प्राक्तन’ अशा शब्दांना मागणी नाही. कर्तृत्वान, कर्तबगार माणसांना त्या शब्दांचा आधार घ्यावा लागत नव्हता आणि नाही हेही खरे वाटते.

बहुतेक प्रसंगी ‘योगायोग हा शब्द मात्र बरेच वेळा ऐकायला येतो. कारण त्यातही काही गोष्टी एकाच वेळी अवचितपणे घडून येतात. पण काही विस्मयकारक गोष्टी जेव्हा आकस्मिक, अचानक घडतात तेव्हा माणूस अवाक होतो.
त्यावेही हा केवळ योगायोग म्हणायचा की चमत्कार म्हणायचा? ज्याचे त्याने हे ठरवावयाचे. अशा घटना परमेश्वरच, नामानिराळा राहून घडवून आणतो असे मानणारेही बरेच आहेत. लेखिका डोरिस लेझिंगचेही हेच म्हणणे आहे.

कार्ल युंग हा प्रसिद्ध मानसशास्त्रज्ञ होउन गेला. फ्राईड आणि कार्ल युंग दोघे समकालीन. त्याच्याकडे बरीच वर्षे अनेकजण त्यांना आलेले अविश्वसनीय, योगायोग, विस्मयजनक ह्या सदरात मोडणारे अनुभव सांगत. त्यांच्यासाठी त्याने आपली बरीच वर्षे दिली. त्या अनुभवांचा शास्त्रीय अभ्यास केला, आणि अशा अनुभवांचे नामाभिधान त्याने सिंक्रोनिसिटी या शब्दात केले. याचा अर्थ “मीनिंगफुल कोइन्सिडन्सेस ऑफ टू ऑर मोअर इव्हेंट्स व्हेअर समथिंग आदर दॅन द प्रॉबेबॅलिटी ऑफ चान्स इज इन्व्हॉवल्ड्”

आपण योगायोग, नशीब,आणि इंग्रजीतील लक, चान्स्, कोइंसिडन्सेस अशा शब्दात ज्यांचे वर्णन करता येईल अशा घटना, अनुभव वाचणार आहोत. ह्या घटनांना काय म्हणायचे ते आपण स्वत:च ठरवायचे आहे. हे अनुभव बऱ्याच ज्यू लोकांचे आहेत. तसेच इतरही काही विक्रेते, गृहिणी,सामान्याजनांचे, लेखक, कादंबरीचेही आहेत.

पण त्या अगोदर एका डॉक्टराचा अनुभव वाचू या आणि यथाक्रमे पुढचे नंतर वाचू:

डॉक्टर बर्नाइ साइगेल, एक बालरोगतज्ञ आणि शस्त्रक्रिया तज्ञ सांगतात,”माझ्या आयुष्यात एक घटना नेहमी कायमची होत असते. मी कुठेही गेलो तरी मला एक पेनी सापडतेच! रस्त्यावर्, दुकानात, उपहारगृहात इतकेच काय एखाद्या हॉटेलात नुकत्याच स्वcच केलेल्या खोलीत गेलो तरी तिथेही मला पेनी सापडणारच. मला ती केव्हाही हुडकावी लागत नाही; मी आणि पेनी इतके अविभाज्य घटक आहोत.

आमच्या मिरॅकलला मांजराला खेळगडी असावा असे आम्हाला वाटत होते. आमच्या शेजाऱ्याच्या मांजरीला काही पिल्ले झाली. त्यांच्याकडून आम्ही एक पिल्लू आणले. पण त्याचे आणि आमच्या मांजराचे काही पटले नाही. काही दिवसांनी आम्ही त्यांना ते परत करायला गेलो. दुसरे आहे का म्हणून विचारले. ते म्हणाले एकच आहे. बघितले. फारसे काही गोजिरे वगैरे नव्हते. पण कोणीतरी खेळायला मिळाले आमच्या मिरॅकलला हे समाधान होते. पिल्लू घेऊन जाताना त्यांनी त्याचे काही नाव ठेवले आहे का असे विचारले असता, ते म्हणाले,” हो, त्याचे नाव आम्ही ‘पेनी’ ठेवलेय!”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *